Senat Politechniki Łódzkiej zgłosił kandydaturę prof. Tomasza Kapitaniaka do Nagrody Heisiga przyznawanej za wybitne i nowatorskie osiągnięcia naukowe na najwyższym poziomie.
Fundatorem nagrody - najwyższej w Polsce pod względem finansowym (200 tysięcy zł) - jest urodzony we Wrocławiu (przedwojennym Breslau) prof. Norbert Heisig. Po raz pierwszy przyznano ją dwa lata temu. W tym roku będzie się druga edycja konkursu przeprowadzanego przez Uniwersytet Wrocławski, którego prof. Heisig jest doktorem honoris causa. Kandydatów do nagrody wskazują senaty dwudziestu uczelni, które biorą udział w programie Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza.
Prof. Tomasz Kapitaniak jest naukowcem uznanym w polskim i światowym środowisku naukowym, autorytetem w dziedzinie tzw. chaosu deterministycznego oraz sterowania ruchami nieregularnymi. W wieku 29 lat uzyskał habilitację, a tytuł profesora otrzymał, gdy miał 36 lat. Jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i członkiem Academia Europaea. W kadencji 2023-2026 został wybrany na dziekana Wydziału Nauk Technicznych PAN. W Politechnice Łódzkiej od ponad 30 lat kieruje Katedrą Dynamiki Maszyn, której kadra złożona jest niemal w połowie z profesorów tytularnych.
Prof. Kapitaniak opublikował ponad 300 prac naukowych w renomowanych czasopismach z listy Clarivate Analitytics, cytowanych ponad 8000 razy. Jego badania koncentrują się na dynamice nieliniowej, w tym na zjawisku multi-stateczności. Występuje ono w układach dynamicznych nie tylko w mechanice czy elektronice, ale także w biologii, ekologii i neurologii.
Jak wyjaśnia prof. Kapitaniak - Pojawienie się multi-stateczności jest zwykle zjawiskiem niepożądanym i może doprowadzić do katastrofy. W końcu ubiegłego wieku trudności z analizą numeryczną układów multi-statecznych przy symulacji układów sterowania samolotu nie pozwoliły zapobiec wypadkom amerykańskiego samolotu w 1992 r. i szwedzkiego w 1993 r. Te wypadki pokazują, konieczność głębszego teoretycznego wyjaśnienia zjawisk dynamicznych charakterystycznych dla multi-statecznych układów.
