11. sesja Światowego Forum Miejskiego (WUF11) obyła się po raz pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej, a gospodarzem wydarzenia była Polska. Instytut Architektury i Urbanistyki PŁ był współorganizatorem sesji poświęconej problematyce kreowania jakości życia w mieście.
Forum, największe na świecie spotkanie poświęcone rozwojowi miast, gościło dotychczas m.in. w Nairobi, w Vancouver, Kuala Lumpur czy Abu Zabi. Pomysłodawcą i głównym organizatorem WUF był UN-Habitat, czyli Program Narodów Zjednoczonych do spraw Osiedli Ludzkich.
W Forum zorganizowanym w Katowicach wzięło udział ponad 16 000 osób ze 174 państw.
Organizatorzy sesji Quality of life in the city, creation of spaces based on urban planning standards
foto: Marta Krawczyk
Dyskusja o budowaniu jakości życia w mieście
Architekci z Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska razem z Departamentem Planowania Przestrzennego w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, Stowarzyszeniem „Plan Zero” oraz Towarzystwem Urbanistów Polskich zorganizowali sesję pt.: Quality of life in the city, creation of spaces based on urban planning standards. To kongresowe wydarzenie mające część prezentacyjną i warsztatową zgromadziło przedstawicieli świata nauki i praktyki z kilkudziesięciu krajów.
Pogląd na miasto przedstawiony został z punktu widzenia architekta – urbanisty, socjologa i geografa społecznego. Tło oraz wprowadzenie do działań warsztatowych przedstawiły osoby z dużym doświadczeniem praktycznym w kształtowaniu struktur urbanistycznych. W podsumowaniu wybrzmiały głosy osób reprezentujących urbanistykę europejską.
Organizatorem i moderatorem sesji była dr inż. arch. Anna Aneta Tomczak z Instytutu Architektury i Urbanistyki, którą ze strony PŁ wspierali: dr hab. Ewa Klima (Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych), dr inż. arch. Sylwia Krzysztofik, arch. Tomasz Krystkowski. Pracę warsztatową współorganizowało Stowarzyszenie PLAN ZERO.
Uczestnicy warsztatu City Game
foto: Marta Krawczyk
Metody kształtowania przestrzeni miejskiej
Podczas sesji dyskutowano o zmieniających się metodach kształtowania miast w zakresie emisyjności i alternatywnego transportu oraz o potrzebach projektowania przestrzeni z uwzględnieniem skali dzielnicy. Przeprowadzono analizę dostępnych standardów urbanistycznych obejmujących wskaźniki ilościowe, jakościowe oraz dostępności i jakości funkcji uzupełniających środowisko mieszkaniowe. Wzorowano się na liście elementów definiujących dobre wyposażenie dzielnicy, określonych w brytyjskich standardach wspierających zrównoważone planowanie BREEM (Building Research Establishment’s Environmental Assessment Method). Uwzględniono również standardy ilościowe i przeliczniki demograficzne (liczba obiektów, np. szkół przypadających na daną liczbę mieszkańców) oraz wskaźniki dostępności, przyjmując czas dojścia 10 i 15 minut. Duże znaczenie miała również jakość przestrzeni publicznych oraz obecność zieleni, na którą zapotrzebowanie systematycznie wzrasta, z dawnych standardów 5m2/mieszkańca, obecnie aż do 8m2/mieszkańca, a nawet 18 m2/ mieszkańca.
Praca warsztatowa „Gra w miasto”
Uczestnicy sesji pracowali w międzynarodowych zespołach roboczych, z którymi współpracowali facylitatorzy pełniący nadzór merytoryczny i techniczny.
Zadanie warsztatowe polegało na rozplanowaniu funkcji miejskich w taki sposób, aby zapewnić jak najpełniejsze wyposażenie dzielnicy zgodnie z przedstawionymi wcześniej standardami, z zachowaniem rekomendowanych odległości dojścia oraz przekształceniem systemu przestrzeni publicznych w sposób jak najbardziej przyjazny pieszym. Istotna była również kolejność projektowanych elementów uwzględniająca transport publiczny, infrastrukturę społeczną, handel, wypoczynek i rekreację oraz dojścia piesze, w tym zielone ulice.
Przykładowy wynik pracy warsztatowej
foto: Marta Krawczyk
Każdy element projektowanej przestrzeni miał przypisane trzy wartości: społeczną, środowiskową (wartości pozytywne) oraz koszty finansowe (wartość negatywna). Celem było zbudowanie właściwej tkanki miejskiej o jak najwyższym wskaźniku środowiskowym, o jak najlepszej użyteczności społecznej i dostępności pieszej. Podsumowaniem było oszacowanie konsekwencji finansowych projektowanego fragmentu miasta.
Praca warsztatowa pozwoliła uczestnikom na praktyczne zweryfikowanie standardów urbanistycznych oraz przetestowanie norm stosowanych w projektowaniu miast europejskich. Miało to szczególne znaczenie z uwagi międzynarodową formułę wydarzenia. Wyniki pracy wzbudziły ożywioną dyskusję na temat zasadności stosowania standardów urbanistycznych oraz ich konkretnych wartości w różnych kontekstach miejskich w różnych częściach świata.
